Dự trữ Ngoại hối Việt Nam đang ở ngưỡng báo động?

Dù được mệnh danh là “con hổ châu Á mới”, dự trữ ngoại hối Việt Nam chỉ đủ chi trả 3 tháng nhập khẩu, chạm ngưỡng tối thiểu theo IMF. Phân tích rủi ro tiềm ẩn đối với kinh tế, tỷ giá, thị trường chứng khoán và chiến lược đầu tư phòng vệ. Cùng admin Quân Chứng của Tổ Buôn Chứng Khoán đánh giá về vấn đề này.

Việt Nam đang thu hút sự chú ý của thế giới với tốc độ tăng trưởng kinh tế ấn tượng, xứng danh “con hổ châu Á mới”. Tuy nhiên, đằng sau bức tranh vĩ mô tích cực, một chỉ số quan trọng đang phát đi tín hiệu cảnh báo: dự trữ ngoại hối quốc gia hiện chỉ đủ chi trả cho khoảng 3 tháng nhập khẩu. Đây là mức thấp nhất trong khu vực và chạm ngưỡng tối thiểu theo khuyến nghị quốc tế. Vậy, tại sao con số này lại quan trọng và tiềm ẩn những rủi ro gì cho nền kinh tế, đặc biệt là thị trường chứng khoán?

Trước hết, cần hiểu rõ dự trữ ngoại hối là gì. Đây là lượng tài sản bằng ngoại tệ (chủ yếu là các đồng tiền mạnh như đô la Mỹ – USD) do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) nắm giữ. Vai trò cốt lõi của quỹ dự trữ này bao gồm:

1. Can thiệp thị trường: NHNN sử dụng dự trữ ngoại hối để mua/bán ngoại tệ, tác động lên cung cầu nhằm ổn định tỷ giá hối đoái, đặc biệt khi có biến động mạnh.
2. Đảm bảo thanh khoản: Đáp ứng nhu cầu ngoại tệ cho các hoạt động nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ và trả nợ nước ngoài của Chính phủ và doanh nghiệp.
3. Củng cố niềm tin: Mức dự trữ ngoại hối dồi dào là một chỉ dấu về sức khỏe kinh tế, giúp củng cố niềm tin của nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Mặc dù đã có sự tăng trưởng đáng kể, từ mức chỉ 3,42 tỷ USD vào năm 2000 lên khoảng 92,24 tỷ USD vào cuối năm 2023 (con số có thể biến động), quy mô dự trữ ngoại hối của Việt Nam vẫn còn khiêm tốn nếu so sánh với nhiều quốc gia trong khu vực ASEAN và châu Á.

Quan trọng hơn, khi quy đổi theo số tháng nhập khẩu, dự trữ ngoại hối của Việt Nam hiện chỉ đáp ứng khoảng 3 tháng. Đây là mức chạm ngưỡng tối thiểu theo khuyến nghị của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), vốn khuyến nghị các quốc gia nên duy trì mức dự trữ đủ chi trả từ 3 đến 6 tháng nhập khẩu. Trong khi đó, nhiều nước láng giềng duy trì tỷ lệ này ở mức an toàn hơn nhiều, thường từ 6 đến 12 tháng.

ĐỂ NHẬN SỚM NHẤT CƠ HỘI CỔ PHIẾU, THAM GIA NHÓM KHÁCH HÀNG VVIP
Zalo cộng đồng Top Cổ phiếu (miễn phí): LINK NHÓM TẠI ĐÂY

Mức dự trữ ngoại hối thấp đặt nền kinh tế và thị trường tài chính Việt Nam trước những rủi ro đáng kể, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều bất ổn:

1. Áp lực lên tỷ giá: Khi dự trữ mỏng, khả năng can thiệp của NHNN để bảo vệ giá trị Đồng Việt Nam (VND) sẽ bị hạn chế. Nếu có các cú sốc từ bên ngoài (ví dụ: FED tăng lãi suất, bất ổn địa chính trị), VND có nguy cơ mất giá nhanh chóng, gây bất lợi cho các doanh nghiệp nhập khẩu và người dân.
2. Nguy cơ lạm phát nhập khẩu: Đồng nội tệ yếu đi khiến chi phí nhập khẩu nguyên vật liệu, máy móc, hàng tiêu dùng tăng cao, tạo áp lực lên mặt bằng giá cả trong nước (lạm phát).
3. Suy giảm niềm tin của nhà đầu tư: Nhà đầu tư nước ngoài có thể lo ngại về sự ổn định vĩ mô và rủi ro tỷ giá, dẫn đến hành động bán tháo tài sản (cổ phiếu, trái phiếu) và rút vốn khỏi Việt Nam.
4. Tác động tiêu cực đến thị trường chứng khoán:

• Làn sóng bán tháo: Lo ngại về tỷ giá và dòng vốn ngoại rút ra có thể kích hoạt làn sóng bán tháo trên diện rộng.
• Áp lực lên doanh nghiệp nợ ngoại tệ: Các công ty có khoản vay lớn bằng ngoại tệ sẽ đối mặt với gánh nặng trả nợ tăng lên khi VND mất giá, ảnh hưởng tiêu cực đến lợi nhuận và giá cổ phiếu.
• Doanh nghiệp nhập khẩu gặp khó: Chi phí đầu vào tăng cao có thể bào mòn lợi nhuận của các doanh nghiệp phụ thuộc nhiều vào nguồn cung nhập khẩu.

Cuộc khủng hoảng kinh tế – xã hội nghiêm trọng tại Sri Lanka năm 2022 là một minh chứng rõ nét về hậu quả khi dự trữ ngoại hối cạn kiệt. Việc không còn đủ ngoại tệ để nhập khẩu các mặt hàng thiết yếu như xăng dầu, thuốc men, lương thực đã đẩy quốc gia này vào tình trạng hỗn loạn, lạm phát phi mã và bất ổn chính trị. Mặc dù bối cảnh mỗi nước khác nhau, việc Sri Lanka cũng từng có tỷ lệ dự trữ/nhập khẩu thấp là một lời cảnh báo không thể bỏ qua.

So sánh với nợ nước ngoài ngắn hạn, tỷ lệ dự trữ của Việt Nam có phần khả quan hơn (khoảng 65% theo số liệu gần đây), nhưng vẫn thấp hơn mức an toàn và so với nhiều nước trong khu vực.

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều ẩn số và rủi ro tiềm ẩn, việc nhận diện các yếu điểm vĩ mô như mức dự trữ ngoại hối còn mỏng là bước đi quan trọng đối với mọi nhà đầu tư. Mặc dù Việt Nam vẫn là điểm sáng về tăng trưởng, sự thận trọng không bao giờ là thừa.

Hiểu rõ những tác động tiềm tàng của rủi ro tỷ giá giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định sáng suốt hơn, bảo vệ thành quả đầu tư và thậm chí tìm kiếm cơ hội trong thách thức. Việc chủ động đánh giá lại danh mục và xây dựng chiến lược phòng vệ ngay từ bây giờ là hành động cần thiết để chuẩn bị cho những biến động có thể xảy ra.

TRỞ THÀNH HỘI VIÊN VVIP NHẬN DANH MỤC VÀ TƯ VẤN SỚM NHẤT
Liên hệ mở tài khoản VPS / TCBS / MBS tham gia nhóm Khách hàng VVIP
MR Quân Chứng – Zalo: 0981.562.850